- “Cemaat-i Öksüz nâm-ı diger (diger adı) Polad, hane 19, mücerred 15, hasıl 674 akce.”
- “Cemaat-i Poladlu, hane 8, mücerred 7, imam 1, hasıl 364 akce.”
- “Cemaat-i Polad an-cemaat-i Aydın-Beglü, hane 2, mücerred 5, hasıl 14 akce.
Sivrihisar hudutlarında bulunan bu üc cemaat 28 hane ve 168 nüfusludur. 1530 yılında Bacı kazasına baglı olan Ulu-Yörük kabilesine mensup iki ayrı “Poladlar” (Günümüzde Sincan ilcesine baglı bir köydür) cemaati olup, 68 hane ve 395 nüfusludur. Bu cemaatlerin geliri Anadolu Beylerbeyi’ne aittir
Polatlı Kalesi (Kücükkale)
İlcenin 5 km güneyinde, Karatepe üstündedir.Tüm yönlerde acık bir görüs alanı vardır. Arkeolog Levent Egemen Vardar bu kale de yaptıgı arastırmalarda Hellenistik ve agırlıklı olarak Bizans dönemine ait seramik parcaları gözler. Kale kalıntılarından “harclı” ve harcsız” duvar örneginin bulundugunu, Mimarî ye seramik örneklerin birbirilerini destekler nitelikte olmasına karsın, yerlesimin bütünündeki ve sürekliligindeki iliskiyi acıklayabilmekten simdilik uzagız ifadesini kullanır. Bu ifadelerden Polatlı kalesinin cok eski bir kale oldugunu bu kalenin de sonraki yıllarda Türkler tarafından kullanıldıgı kanaatine sahip oluyoruz.
Osmanlı Tapu Tahrir Defterlerinde “Polatlu”, “Polatluca” adında bir kalenin varlıgı zikredilir. Akyüz, Karalar, Bügdüz, Susaköy ve mezrea-i Ayal’ın yıllık geliri Polatlı kalesinin hizmetinde bulunan kisilere tahsis edilir.
1486 yılında kale kethüdası Mehmed oglu Emir’dir. Karalar ve Kabak Ulak (Kabak Köyü olabilir) köylerinin yıllık vergi geliri olan 3109 akceyi Togancı Ahmed ile ile birlikte tasarruf ederler. Kale erlerinden Devlethan, İsmail ve Sipahi Ahmed’de yıllık tımar gelirleri olan 8457 akceyi esit olarak paylasırlar. 1521 yılında Polatlı kalesi tımarına baglı en büyük köy “Ak Yusuf” Köyü’dür. 76 haneli ve 9957 akce yıllık vergi geliri vardır. Kanaatimizce bu köy Tatlıkuyu Köyü’nün “Tekke” mevkiidir. Çünkü burada “Yusuf Baba” ve büyük bir Müslüman mezarlıgı bulunmaktadır. 1521 yılında Sipahi Ahmed’in payı artırılarak zaim Mahmud oglu Tacüddin’e tahsis edilir. Bu artıs ta “Çakır Şeyh” Köyü’nün geliri artırılarak verilir.
Bu bölge “Erkonmadı” adlı kisinin tımarı iken, Padisah hassına baglanır ve Aydın Beglü kabileleri yerlestirilir. Böylelikle kale savunma ve korunma özelligini kaybeder.
Polatlı İhracat İskelesi:
“Anadolu Demiryolları”ndan İstanbul-Ankara demiryolu, 1892 yılında Polatlı’dan gecerek Ankara’ya ulasır. Bu güzergaha Sazılar, Beylikköprü ve Polatlı ara istasyonları yapılır. Demiryolunun gelmesi ve Balkanlardan gelen Kırım Türk aileleri yerlestirilir. Bölgede tarım ürünleri üretimi artar. Bu artısta Kırım Türkleri’nin payı oldukca yüksektir. Haymana Ovası’ndan ve bölgeden getirilen tarım ürünleri, canlı hayvan ve yün-tiftik gibi ihracat ürünleri Polatlı istasyonundan demiryolu vasıtasıyla ihrac edilir
Demiryolunun gelmesiyle bölgede üretim artar. Uluslar arası tüccarlar İstasyon civarında depolar yapar. Özellikle Rumlar bölgeye büyük yatırım yapar. 1907 yılında Polatlı tren istasyonu Haymana kazasının “ihracat iskelesi” olarak zikredilir. Aynı yıl Haymana-Polatlı karayolu insaatı devam etmektedir. Ayrıca sonbaharda Polatlı yakınlarında bir de panayır kurulur.
 |
| Polatlı Panayırı’nın ilk acılısından bir görünüs. 13 Eylül 1972 |
Polatlı İlcesi:
Sivrihisar kazasına baglı olan Polatlı Köyü, 1906 yılında Karsaklı, Karahamzalı ve Mentese köyleri ile birlikte Haymana kazasına baglanır. 1907 tarihli “Ankara Vilayeti Salnamesi”nde Ankara vilayeti; Ankara, Kayseri, Kırsehir, Yozgad ve Çorum sancak (liva)larından meydana gelmektedir.
Ankara Sancagı’nda dokuz kaza ve dokuz nahiye bulunmaktadır. Bunlar Merkez (Çubuk ve Zir nahiyeleri), Ayas (Güdül nahiyesi), Beypazarı (Karasar nahiyesi), Nalluhan, Mihalıccık, Sivrihisar (Günyüzü nahiyesi), Haymana (Şeyhbuzunlu nahiyesi), Bala (Tabanlı nahiyesi), Kalecik (Konur ve İnallu Ballı nahiyeleri) ve Yabanabad (Şorba nahiyesi) kazalarıdır.
1907 yıllarında takriben Ankara sancagında merkez, kaza ve köyler dahil 344.019 müslüman, 19.531 gayr-i müslim olmak üzere toplam 363.550 nüfusu vardır. 1915 yılında Eskisehir müstakil liva (il) olur. Mihalıccık ve Sivrihisar kazaları Eskisehir’e baglanır. Birinci Meclis tarafından, 1921 yılında cıkartılan ve ilk Anayasa hükmünde olan “Teskilatı Esasiye Kanunu” nun 1.inci maddesinde “Hakimiyet bilâ kaydü sart milletindir. İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir” ifadesi yazılır. Aynı kanunun 10.cu maddesinde “Türkiye cografi vaziyet ve iktisadi münasebet noktai nazarından vilayetlere, vilayetler kazalara münkasem olup, kazalar da nahiyelerden terekküp eder.” hükmü 24 Mayıs 1340 (1924) tarih ve 71 numaralı ikinci “Teskilatı Esasiye Kanunu”nun 89. maddesine; Türkiye vaziyet ve iktisadî münasebet nok-ta-i nazarından vilayetlere, vilayetler kazalara, kazalar nahiyelere münkasımdır ve nahiyeler de kasaba ve köylerden terekküp eder” denilir. Böylece kanunun bu maddesine göre Cumhuriyetin ilk yıllarında “liva” teskilatı kaldırılır. Bu tarihe kadar Ankara Vilayeti’nin birer livası olan Çorum, Kırsehir ve Yozgat ta, Türkiye Cumhuriyeti’nin birer vilayeti olur. Kırsehir’e baglı Keskin ilcesi de Ankara’ya baglanır.
Milli Mücadele yıllarında özellikle Sakarya Meydan Muharebesi’nde önemli bir stratejik ve ikmal merkezi olan Polatlı, Cumhuriyet’in ilanından sonra kaza merkezi olur84. 30 Mayıs 1926 tarih ve 788 sayılı “Teskilat-ı Esasiye Kanunu”nun İkinci Maddesi geregince Polatlı, Ankara Vilayeti’ne baglı bir kaza merkezi olur. Mazhar Bey Polatlı Kauymakamı olarak göreve baslar. 1 Agustos 1926 tarihinde de Belediye teskilatı kurulur ve Dede Hulusi Efendi Belediye Reisi olur.
İlce merkezinde bulunan Rumlara ait han, ev, magaza ve depolar mübadele sartlarına uygun sekilde takas yapılır. Sahipsiz olan bir han Türk Hava Kurumu’na verilir. Polatlı ilcesine Ankara Merkez, Sivrihisar, Haymana, Beypazarı ve Aksehir kazalarına baglı olan 73 köy baglanır.
23 Mart 1927 tarihinde “Polatlı köylerindeki Türk, Tatar, Bosnak, Kürt, Alevi, Müslim Kıpti nüfusuna dair istatistiki bilgiler”e göre: 56 Türk köyü (10.838 nüfus), 10 Tatar köyü (2.557 nüfus), 4 Kürt köyü (742 nüfus), 2 Bosnak (312 nüfus), Ali Golan Köyü 62 nüfuslu ve alevi, Muhacir Karpınar Köyü ise Tatar ve Bosnak karısık, Gedikli ve Hacıtugrul köylerinde de 12 Müslim Kıpti vardır.
Dahiliye Vekaleti (İcisleri Bakanlıgı)’nın 1928 yılında yayınladıgı “Son Teskilatı Mülkiyede Köylerimizin Adları” isimli nesriyatında Polatlı kazasına 70 köy baglıdır. 1930 yılında Yenimehmetli ve Beyobası nahiyeleri kurulur. Beyobası nahiyesi “Samutlu” adını alır ve daha sonraki yıllarda “Temelli” olarak degistirilir. 16 Şubat 1930 tarihinde Beyobası nahiyesi Malıköy İstasyou’na tasınır. 30 Nisan 1930 tarihinde Malıköy Samutlu Çiftligi’nde örnek köy yapılmasına karar verilir ve baslanır. Kısa bir sürede örnek köy tamamlanır ve “Samutlu” adı verilir. 11 Haziran 1931 tarihinde Beyobası nahiye merkezi Samutlu Köyü’ne tasınır. Polatlı yakınında acıkta ve cadır altında bulunan Topcu Alayı’nın 2. Taburu icin üc adet bina yapımına baslanır. Polatlı Topcu Alayı icin ilave binalar yapılmaya baslanır.
Tren kazası sebebiyle kapanan Polatlı- Beylikköprü demiryolunda, Temmuz 1932 de tren kazası olur. 1931 yılında dolu ve yagmur afeti olur. Ankara’nın Beypazarı, Polatlı, Nallıhan, Çubuk, Kalecik, Kızılcahamam, Ayas, Bala ve Haymana kazalarında bulunan tarım alanları dolu ve yagmurdan büyük zarar görür. 1935 yılında Polatlı, Bala ve Karaman ilcelerine baglı köylerde kıtlık olur ve tohumluk bugday borcları bir yıl ertelenir.
1936 yılında Toprak Mahsülleri Ofisi’nin insaatına baslanır ve Marsilya’dan is makineları ve yabancı isci getirilir. 1941 yılında Topcu Okulu binalarının, 1942 yılında da Polatlı Tren İstasyonu binasının yapımına baslanır. 1947 yılında Eskisehir’in Köseler, Ömerler, Gencali, Kıranharmanı, Sazılar ve Beylikköprü köyleri, 1949 yılında da Konya’nın Aksehir ilcesinin Yunak bucagına baglı Uzunbeyli, Yüzükbası, Tüfenkcioglu ve Hacıosmanoglu köyleri Polatlı ilcesine baglanır. Daha sonraki yıllarda ilceye yeni köyler baglanır.
Polatli Ekonomi Durumu
Polatlı ilcesinin ekonomisi tarih boyunca tarım agırlıklı olagelmistir. İlcenin 383.675 dekar sulu, 1.789.500 dekar susuz ve toplam 2.173.175 dekar tarım alanı bulunmaktadır. Yöre topraklarında en fazla üretilen ürünler bugday, arpa, seker pancarı, kavun ve sogandır. İlcede hayvancılık; büyükbas, kücükbas ve kümes hayvancılıgına dayalıdır.
İlce merkezinde kentsel ekonomik faaliyetlerin ve buna baglı olarak sanayinin ve hizmet sektörünün gelisimi Ankara-İstanbul demiryolunun 1892 yılında Polatlı’dan gecmesi ile baslamıstır.
Türkiye'nin önemli tahıl ambarlarından birini olusturan Polatlı aynı zamanda en aktif tahıl borsalarından birine de sahiptir. Bunun bir sonucu olarak Polatlı Borsası’nda ilcede üretilen tahılın iki katı kadar bir tahıl alım-satımı meydana gelmektedir. Polatlı Borsası bir “ihtisas borsası” olarak sürekli gelisme göstermekte, İlce Tarım Müdürlügü, Ziraat Odası, Tarım Kredi Kooperatifi subesi, Trakya Birlik Kooperatifi subesi, Pancar Bölge Şefligi, Yukarı Sakarya Sulama Birligi gibi önemli tarımsal kuruluslar ilcede faaliyet göstermektedir.
Yakın tarihde insa edilen Ankara-Sivrihisar yolu ve ilcede istasyonu olan Ankara-Eskisehir hızlı tren yolu yatırımları ile Polatlı, İstanbul-Ankara, Konya-Antalya-İzmir baglantılarının merkezine oturmustur.
Polatlı Vergi Dairesi kayıtlarına göre 3747 gercek usulde, 1578 basit usulde, 875 kurumlar vergisi ve 4957 diger alanlarda olmak üzere ilcede toplam 11.157 vergi mükellefi bulunmaktadır. 2006 yılı ilk altı ayında ilcede tahakkuk eden vergi 74.733.944,33 TL, tahsil edilen vergi ise 51.237.045,67 TL. dir. Mal Müdürlügünce 2006 yılı ilk altı ayında yapılan harcamalar toplamı ise 20.727.583,80 TL. dir.
İlcede Ticaret Odasına kayıtlı 613 limited sirket, 56 anonim sirket, 7 kollektif sirket, 83 kooperatif, 2 müessese ve 388 gercek kisi olmak üzere toplam 1.149 üye bulunmaktadır.
İlcede toplam 13 banka subesi mevcuttur.
Polatli Sanayi Durumu
İlcede sanayi gün gectikce gelismektedir. Ülkemizin önemli sanayi kuruluslarından olan Ortadogu Rulman Sanayi Fabrikası Polatlı’da bulunmaktadır. Bunların yanında ülke geneline galvanizli direk üreten Şa-Ra ile yurtici ve yurtdısına dösemelik kumas üreten Polmen Dokuma Sanayi ve Amerikan Halı Sanayi, 2 adet hazır beton fabrikası, 1 adet kâgıt ve matbaa fabrikası, 1 adet hediyelik esya fabrikası, 1 adet catı cephe sistemleri fabrikası, 1 adet ambulans donatım fabrikası, 1 adet boru fabrikası, 1 adet tıbbı malzeme üretim fabrikası, 1 adet Dogalgaz Çevrim Santrali, 9 adet un fabrikası, 3 adet yem fabrikası, 8 adet mermer isletme tesisi ile 1 adet tarım aletleri yapım fabrikası ilcede faaliyet göstermektedir. Bu alanda sürekli yeni girisimler ve gelismeler olmaktadır.
İlcede sanayinin gelisimine önemli katkılar yapacak olan Polatlı Organize Sanayi Bölgesi 2172 dekar alan üzerinde alt yapı calısmaları ve fabrika kurulus calısmaları seviyesinde saglıklı bir gelisme icindedir. Ayrıca Malıköy’de Ankaralı sanayicilerin önderliginde 5200 dekar alan üzerinde Baskent Organize Sanayi Bölgesi adıyla ikinci bir OSB kurulmaktadır. Bunların dısında yine Malıköy bölgesinde 2. OSB'de ise alt yapı calısmaları devam etmekte olup, yine bu bölgede Anadolu Organize Sanayi Bölgesi adı altında yeni bir OSB kurulması planmala asamasındadır.
Temelli bölgesinde Ankara Serbest Bölge kurulması yönündeki calısmalar yer temini asamasında sürdürülmektedir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder